Słowo wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	13
Zbrodnie okupantów na Narodzie Polskim. Polskie Państwo Podziemne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	17
Konstanty Krumłowski Jak długo w sercach naszych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	25
CZĘŚĆ I. W HOŁDZIE BOHATEROM
1. WYSIEDLONYM Z PASA GRANICZNEGO PRZY RZECE SAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	31
Tablica w Michalówce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	29
Ks. Jan Gielarowski (1888-1943) Proboszcz Parafii Michałówka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	34
Adam Kowalski Modlitwa Obozowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	34
2. LOSY MIESZKAŃCÓW WSI POD OKUPACJA SOWIECKA I NIEMIECKA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	31
Tablica w Duńkowicach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	45
Wystąpienie prof. J. Marciak-Kozłowskiej podczas uroczystości odsłonięcia Tablicy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	46
Jan P. Grabowski Nokturn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	47
Tomasz Marciak Sowieci w Duńkowicach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	48
Świadectwo Franciszka Szymańskiego (1925 - 2001) mieszkańca Duńkowic . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	55
3. ZESŁAŃCOM SYBIRU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	65
Janina Marciak-Kozłowska Golgota Wschodu - wywózki na Sybir podczas pierwszej okupacji sowieckiej w latach 1939-1941 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	67
Tablica w Nienowicach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	71
Fragmenty wspomnień Katarzyny Klementyny Peliszko z d. Dzierżą . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	72
Bogusława Urgacz Dzieciństwo utracone . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	76
Tablica w Wielkich Oczach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	79
Marian Jonkajtys Modlitwa Powszechna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	84
Tablica w Korczowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	89
Marian Jonkajtys Marsz Sybiraków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	92
Tablica w Wietlinie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	95
Uroczystość w Wietlinie w relacji Janiny Adamkiewicz - zesłańca Sybiru . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	96
Wspomnienia zesłańca Janiny Adamkiewicz z d. Kocur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	98
Wspomnienia zesłańca Rozalii Łozińskiej z d. Wach (1930-2010) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	102
4. ŻOŁNIERZOM ZWIĄZKU WALKI ZBROJNEJ ZWZ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	111
Rota Przysięgi do Związku Walki Zbrojnej ZWZ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	112
Tablica w Lukawcu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	113
Stanisław Baliński Polska Podziemna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	115
Wystąpienie prof. Janiny Marciak-Kozłowskiej podczas uroczystości odsłonięcia Tablicy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	116
Sylwetki Bohaterów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	121
Władysław Mokrzycki, s. Szczepana Losy członków grupy ZWZ w Lukawcu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	124
Janina Gardzielik, wnuczka Jana Kolany Wspomnienie o Dziadku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	131
5. MĘCZENNIKOM ZBRODNI KATYŃSKIEJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	137
Przemówienie Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej prof. Lecha Kaczyńskiego. Katyń, 10 IV 2010 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	140
Tablica w Przemyślu. W hołdzie zamordowanym w Katyniu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	144
Zbigniew Herbert Guziki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	155
Prawda o jednym z jeńców tysięcy - Józef Marcinkiewicz (1910-1940) Genialny Matematyk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	156
Kazimierz Kuźba Katyński las . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	162
6. ŻOŁNIERZOM ARMII KRAJOWEJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	165
Rota Przysięgi do Armii Krajowej AK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	166
Pomnik w Jarosławiu pamięci dr. Stanisława Byliny (1903-1978) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	167
Życiorys dr. Stanisława Byliny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	168
Stanisław Bylina Przebieg służby wojskowej w 1939 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	169
Stanisław Bylina Doraźny szpital jeńców polskich w Jarosławiu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	171
Bogusław Nizieński Wrażenia z uroczystości odsłonięcia i poświęcenia Tablicy Pamięci Doktora Stanisława Byliny. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	184
Przemówienie Burmistrza Miasta Jarosławia mgr. inż. Janusza Dąbrowskiego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	187
Przemówienie dr. Andrzeja Byliny - syna dr. Stanisława Byliny. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	188
List Marii Danuty Ratajczak z d. Unold z okazji odsłonięcia Pomnika. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	189
Prof. dr Aleksander Zakrzewski (1909-1985) Wspomnienie pośmiertne o dr. med. Stanisławie Bylinie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	189
Maria Danuta Ratajczak Wspomnienie o „Adamie" Doktorze Stanisławie Bylinie w 20-lecie śmierci. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	192
Leon Marszałek (1912-1996), Ostatni Dowódca Szarych Szeregów Wspomnienie o Stanisławie Bylinie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	195
Dariusz Jasiewicz Opis ikonografii pomnika dr. Stanisława Byliny. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	199
Zbigniew Kabata („Bobo") Armia Krajowa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	206
Tablica w Żurawiczkach pamięci płk. Wojciecha Szczepańskiego (1914-1993) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	207
Przemówienie inż. Stanisława Micała, prezesa zarządu Okręgu WiN w Rzeszowie na uroczystości odsłonięcia tablicy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	209
Wioleta Drabik-Wąsacz Ocalić od zapomnienia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	211
Tablica we Włodawie pamięci Krystyny Krahelskiej (1914-1944) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	217
Życiorys Krystyny Krahelskiej (1914-1944) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	218
Wiersze Krystyny Krahelskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	221
Stalinogorsk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	227
Józef Szczepański Czerwona zaraza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	235
Rozkaz gen. Leopolda Okulickiego do żołnierzy o rozwiązaniu Armii Krajowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	241
Kazimierz Wierzyński Na rozwiązanie Armii Krajowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	242
7. „ŻOŁNIERZOM WYKLĘTYM" - ŻOŁNIERZOM WIERNYM DO KOŃCA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	243
Rota przysięgi członków Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość" WiN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	244
„Żołnierze Wyklęci" . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	245
Zrzeszenie „Wolność i Niezawisłość" - WiN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	247
Losy „Żołnierzy Wyklętych" po 1945 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	248
Pomnik w Jarosławiu pamięci kpt. Władysława Koby (1914-1949) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	250
Wystąpienie Bogusława Nizieńskiego na uroczystości odsłonięcia pomnika kpt. Władysława Koby . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	251
Przemówienie Andrzeja Wyczawskiego Burmistrza Miasta Jarosławia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	252
Wypowiedź Wojciecha Koby syna kpt. Władysława Koby . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	253
Zamek więzienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	253
Dariusz Jasiewicz Opis ikonografii pomnika pamięci kpt. Władysława Koby . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	255
8. MIESZKAŃCOM POLSKICH WIOSEK PACYFIKOWANYCH PRZEZ NIEMCÓW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	263
Janina Marciak-Kozłowska Zbrodnie niemieckie na wsi polskiej 1939-1945 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	265
Janina Marciak-Kozłowska Wrzesień 1939 roku w Janowie Lubelskim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	267
Tablica w Łążku Ordynackim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	269
Tablica w Modliborzycach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	273
Maria Konopnicka Rota . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	282
9. W 90. ROCZNICĘ ODZYSKANIA PRZEZ POLSKĘ NIEPODLEGŁOŚCI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	283
Pomnik w Jarosławiu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	285
Wystąpienia Jana Kisiela, Prezesa Zarządu Oddziału w Jarosławiu Związku Inwalidów Wojennych Rzeczpospolitej Polskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	286
Dariusz Jasiewicz Opis ikonografii pomnika Inwalidów Wojennych w Jarosławiu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	287
bp Ignacy Krasicki Hymn do miłości Ojczyzny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	291
Andrzej Tadeusz Biernacki, Andrzej Hałaciński My Pierwsza Brygada . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	295
Pomnik-Kamień „Żyje Polska!" u SS. Niepokalanek w Jarosławiu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	297
Zgromadzenie SS. Niepokalanek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	297
Historia Kamienia „Żyje Polska!" . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	299
Przemówienie przedstawiciela Samorządu Uczniowskiego, Aleksandry Cyrul, uczennicy III kl. gimnazjum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	301
Przemówienie Dyrektora Prywatnego Gimnazjum SS. Niepokalanek, S. Felicyty Świerz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	302
Dariusz Jasiewicz Opis ikonografii pomnika-kamienia: „Żyje Polska!" . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	303
10. W 100. ROCZNICĘ FUNDACJI OCHRONKI W DUŃKOWICACH (1907-2007) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	307
Tablica w Duńkowicach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	309
Janina Marciak-Kozłowska Historia ochronki w Duńkowicach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	309
11. LOSY ZGROMADZEŃ ZAKONNYCH POD OKUPACJĄ SOWIECKĄ 1939-1941 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	319
Siostry Miłosierdzia z Moszczan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	321
Tło historyczne wydarzeń opisanych w Kronice Domu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	322
S. Kazimiera Nowicka (1910-2011) Kronika Domu od wybuchu wojny do upadku Berlina . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	324
Psalm 90 (91) w tłumaczeniu Jana Kochanowskiego Kto się w opiekę . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	335
12. LOSY OSADNIKÓW WOJSKOWYCH POD OKUPACJĄ SOWIECKĄ 1939-1941 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	337
Józef Przygoński (1898-1977) Tułacza droga. Pamiętnik osadnika wojskowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	339
Kazimierz Wierzyński Wróć nas do kraju . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	369
CZĘŚĆ II. PAMIĘCI POTOMNYM
Tomasz Bereza Rejon laszkowski (1939-1941) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	373
Mieczysław Argasiński Konspiracja ZWZ w Łukawcu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	379
Janina Marciak-Kozłowska Madonny Kozielskie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	384
Jerzy Bazarewski Matka Boska Kozielska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	389
Kazimiera lłłakowiczówna Matka Boska Katyńska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	390
Tomasz Bereza Jarosławski Obwód ZWZ-AK w latach 1939-1945 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	396

Ze Wstępu do książki

Według danych OBOP z 2007 r. 40% Polaków urodzonych w latach 1979-1989 nie potrafiło prawidłowo wskazać, kto kogo mordował w Katyniu. Studenci IV roku socjologii Uniwersytetu Warszawskiego słysząc „proces szes­nastu" nie wiedzą o czym jest mowa. Nauczyciele akademiccy skarżą się, że słu­chacze mają problem z odróżnieniem Karola Wielkiego od Kazimierza Wiel­kiego, Stanisława Augusta Poniatowskiego od Zygmunta Augusta. Za taki stan rzeczy wstydzić się powinna polska szkoła. Tymczasem kolejne etapy reformy szkolnictwa stale redukują godziny lekcji historii. Ostatnio proponuje się, aby całkowicie usunąć z programu nauczania w gimnazjum okres lat 1939-1989.

W mediach światowych bezkarnie pisze się o „polskich obozach koncentracyj­nych", natomiast o Katyniu świat usłyszał dopiero po tragedii smoleńskiej z 10 kwiet­nia 2010 r. Niemcy przypisują nam współudział w Holokauście. Prawda o Polakach ratujących Żydów z trudem przebija się do opinii publicznej, nawet w Polsce. Świad­czy o tym chociażby fakt, że ponad 10 lat trzeba było czekać, aby Rada Warszawy ^ dała zgodę na umieszczenie na Placu Grzybowskim w stolicy pomnika upamięt­niającego Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej.

W Europie historycy nie mogą dojść do zgody, co do daty wybuchu II wojny ^Matowej. W historiografii rosyjskiej przyjmuje się, że druga wojna światowa roz- r oczęła się 22 VI1941 r. (uderzenie Niemiec na Rosję). Na Białorusi dzień 17 wrześ­nia (dzień napaści ZSRR na Polskę) jest obchodzony jako Święto Narodowe.

Jaki procent społeczeństwa zdaje sobie sprawę, że podczas II wojny światowej zginęło 11 milionów Polaków. Straciliśmy:

• 37% absolwentów szkół wyższych,
• 20% nauczycieli,
• 28% księży,
• 40% lekarzy,
• 21% sędziów,
• 57% adwokatów.

(Nasza Polska, 18 XII 2007 r.)

Natomiast w umysłach współczesnych Polaków, nawet tych z cenzusem naukowym zakodowana jest informacja, że w 1944 r. wyzwoliła nas Armia Czerwona, jeszcze do niedawna kazano nam świętować dzień 17 stycznia - wkroczenie Armii Czerwonej na zgliszcza Warszawy. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest fakt, że nie - gliśmy sami pisać historii własnego Narodu. W okresie PRL-u napisali nam” historycy" będący na służbie naszych okupantów. Dzisiaj historycy zaczynają nam uświadamiać prawdę, że z chwilą ponownego wkroczenia Armii Czerwonej w 1944 r. rozpoczęła się nowa okupacja. Jakie to było „wyzwolenie", skoro na prze­łomie lat 1944/45 NKWD wspierane przez UB w bydlęcych wagonach wywiozło w głąb ZSRR do łagrów w Riazaniu, Borowiczach i Stalinogorsku 50 tys. osób, głów­nie żołnierzy Armii Krajowej i działaczy Polskiego Państwa Podziemnego.

W latach 1944-1956 wydano w Polsce ponad 8 tys. wyroków śmierci na członków organizacji niepodległościowych. Skazano na śmierć więcej polskich patriotów niż car przez cały wiek XIX - a był to wiek powstań narodowych. Liczba rozstrzelanych i powieszonych po wojnie członków podziemia jest wie­lokrotnie wyższa od liczby straconych w Polsce niemieckich zbrodniarzy wojen­nych (dr hab. Krzysztof Szwagrzyk, IPN Wrocław).

Profesor Janusz Kurtyka twierdzi, że było to najbardziej heroiczne, ale i naj­bardziej tragiczne pokolenie polskie ostatnich 300 lat.

Celem odsłoniętych Tablic jest oddanie hołdu wszystkim tym, którzy żyli przed nami i walczyli o wolną i niepodległą Polskę. Ich czyny i nazwiska wid­nieją na prezentowanych Tablicach. Trzeba ich przynajmniej przypomnieć przed Bogiem i historią. Tablice odsłonięte będą wołać o prawdę i będą nam przypominać naszą historię, a tym samym umacniać naszą tożsamość naro­dową. Jesteśmy narodem ochrzczonym od tysiąca lat. Maria Konopnicka okre­śla nas jako „królewski szczep piastowy". Nie możemy wstydzić się przed świa­tem, że jesteśmy Polakami. Nasza tysiącletnia kultura, oparta na cywilizacji łacińskiej, chrześcijańskiej, powinna napawać nas dumą. Jako Naród wnieśli­śmy wiele do dziedzictwa Europy. Z tego Narodu wyszedł Jan Paweł II, który cenił sobie bardzo fakt, że jest Polakiem. Dlatego 10 czerwca 1979 r. na Błoniach Krakowskich z taką mocą wołał do nas:

zanim stąd odejdę, proszę Was, abyście całe to dziedzictwo, któremu na imię „Polska", raz jeszcze przyjęli z wiarą, nadzieją i miłością - taką, jaką zaszczepia w nas Chrystus na Chrzcie Świętym, abyście nigdy nie zwątpili i nie znużyli się, i nie zniechęcili... abyście nie podcinali sami tych korzeni, z których wyrastamy.
Proszę Was o to.

Prezentowane w książce Pomniki i Tablice Pamięci odsłonięte w Michałówce, Duńkowicach, Nienowicach, Wielkich Oczach, Korczowej, Wietlinie, Łukawcu, Żurawiczkach, Przemyślu, Jarosławiu, Modliborzycach, Włodawie wołają o prawdę w historii tragicznych lat II wojny światowej:

• Przypominają o Golgocie Wschodu Zesłańców Sybiru
• Oddają hołd Męczennikom Zbrodni Katyńskiej, bohaterskim żołnierzom Związku WalkiZbrojnej, i Armii Krajowej
• Uświadamiają nam,że Zołnierze Wyklęci to nie bandyci, a żołnierze wierni Polsce do końca.
• Upominają się o mieszkańców polskich wsi pacyfikowanych przez Niemców.

Zapiski Józefa Przygońskiego legionisty, ochotnika z Duńkowic, osadnika wojskowego na Kresach i Siostry Miłosierdzia z Moszczan ukazazują realia dnia codziennego wojny.