Słowo wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	15
Kalendarium dziejów Wileńszczyzny i Kresów Pólnocno-Wschodnich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	18
Losy mieszkańców ziem zabranych pod panowaniem carskim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	29
I. Obrońcy Ojczyzny, Mężowie Stanu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	33
1. Zbigniew Zagajewski     Tadeusz Reytan (1742-1780) z Hruszówki w Ziemi Nowogródzkiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	35
2. Barbara Wachowicz     Tadeusz Kościuszko (1746-1817) z Mereczowszczyzny na Polesiu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	53
3. Małgorzata Zaryn     Emilia Plater (1806-1831) z Wilna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	63
4. Andrzej Wroński     Romuald Traugutt (1826-1864) z Szostakowa w pow. brzeskim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	71
5. Barbara Wachowicz     Zygmunt Sierakowski (1827-1863) z Lisowa na Wołyniu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	79
6. Wiesław Jan Wysocki     Marszałek Józef Klemens Piłsudski (1867-1935) z Zułowa na Wileńszczyźnie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	87
7. Anna Zechenter     Generał August Emil Fieldorf „Nil" (1895-1953) z Krakowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	99
8. Anna Zechenter     Rotmistrz Witold Pilecki (1901-1948) z Ołońca, Karelia - Rosja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	107
9. Tomasz Łabuszewski     Zygmunt Szendziełarz „Łupaszka" (1910-1951) ze Stryja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	115
10. Wiesław Jan Wysocki       Ostatni Prezydent II Rzeczypospolitej Ryszard Kaczorowski (1919-2010) z Białegostoku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	123
11. Piotr Szubarczyk       Danuta Siedzikówna „Inka" (3 IX 1928 - 28 VIII 1946) z Guszczewiny k. Narewki w pow.       bielskim (obecnie hajnowskim) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	135
II. Artyści, Poeci, Uczeni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	143
1. Ks. Tadeusz Kasabuła     Marcin Poczobut-Odlanicki (1728-1810) ze Słomianki na Grodzieńszczyźnie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	145
2. Waldemar Smaszcz     Franciszek Karpiński (1741-1825) z Hołoskowa na Pokuciu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	151
3. Alicja Rafalska-Łasocha     Jan Śniadecki (1756-1830) ze Żnina . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	159
4. Alicja Rafalska-Łasocha     Jędrzej Śniadecki (1768-1838) ze Żnina . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	167
5. S. Teresa Antonietta Frącek RM     Ewa Felińska (1793-1859) z Uznochy w pow. słuckim na Litwie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	175
6. Agnieszka Skawińska     Adam Mickiewicz (1798-1855) z Zaosia k. Nowogródka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	185
7. Ks. Józef Marecki     Ignacy Domeyko (1802-1889) z Niedźwiadki Wielkiej w Ziemi Nowogródzkiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	195
8. Romuald Brazis     Zygmunt Rewkowski (1807-1893) z Wilna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	205
9. Barbara Wachowicz     Józef Ignacy Kraszewski (1812-1887) z Podlasia, Polesia i Wołynia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	213
10. Małgorzata Sułek       Stanisław Moniuszko (1819-1872) z Ubielą k. Mińska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	225
11. Agnieszka Skawińska       Władysław Syrokomla (Ludwik Władysław Kondratowicz) (1823-1862) ze Smolhowa na       Grodzieńszczyźnie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	233
12. Maria Kempa       Benedykt Dybowski (1833-1930) z Adamaryna, gub. Mińska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	241
13. Iwona Wiśniewska       Eliza Orzeszkowa (1841-1910) z Milkowszczyzny k. Grodna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	249
14. Ks. Jacek Nowak       Maria Konopnicka (1842-1910) z Suwałk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	257
15. Beata K. Obsulewicz       Zygmunt Gloger (1845-1910) z Jeżewa k. Augustowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	265
16. Joanna Lekan-Mrzewka       Maria Rodziewiczówna (1864-1944) z Pieniuhy na Grodzieńszczyźnie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	273
17. Elżbieta Matyaszewska       Ferdynand Ruszczyc (1870-1936) z Bohdanowa k. Oszmiany . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	281
18. Paweł Wieczorek       Jan Bułhak (1876-1950) z Ostaszyna k. Nowogródka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	291
19. Piotr Czartoryski-Sziler       Antoni Wiwulski (1877-1919) z Totmy, Rosja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	299
20. Mirosława Ołdakowska-Kuflowa       Kazimiera Iłłakowiczówna (1892-1983) z Wilna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	307
21. Ks. Grzegorz Głąb       Antoni Gołubiew (1907-1979) z Wilna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	313
22. Lech Giemza       Paweł Jasienica (1909-1970) z Symbirska nad Wołgą . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	321
23. Romuald Brazis       Józef Marcinkiewicz (1910-1940) z Cimoszki na Podlasiu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	327
24. Joanna Lekan-Mrzewka       Krystyna Krahelska (1914-1944) z Mazurek k. Baranowicz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	343
III. Niezwykli Świadkowie Ewangelii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	349
1. Ks. Artur Kardas CR     Hieronim Kajsiewicz (1812-1873) ze Słowików k. Mariampola . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	351
2. Ks. Kazimierz Wojtowicz CR     Piotr Semenenko (1814-1886) z Dzięciołowa na Suwalszczyźnie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	361
3. Ks. Kazimierz Wojtowicz CR     Bł. Celina Borzęcka (1833-1913) z Antowila k. Orszy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	367
4. O. Szczepan Tadeusz Praskiewicz OCD     Św. Rafał Józef Kalinowski (1835-1907) z Wilna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	373
5. S. Teresa Antonietta Frącek RM     S. Florentyna Dymman (1828-1906) z Sałowicz na Witebszczyźnie, S. Zofia Kończą (1852-1927)     z Łukini na Wileńszczyźnie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	379
6. Ks. Tadeusz Krahel     Abp Edward Ropp (1851-1939) z Liksny k. Dyneburga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	389
7. Br. Bogdan Rafał Siwiec CFA     Abp Jan Cieplak (1857-1926) z Dąbrowy Górniczej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	395
8. Małgorzata Żuławnik     Ks. Marceli Godlewski (1865-1945) z Turczyna k. Łomży . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	401
9. Br. Bogdan Rafał Siwiec CFA     Bp Zygmunt Łoziński (1870-1932) z Boracina k. Nowogródka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	409
10. Ks. Adam Szot       Abp Romuald Jałbrzykowski (1876-1955) z Łętowa-Dębu k. Wysokiego Mazowieckiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	413
11. Jan Dworakowski       Ks. Stanisław Hałko (1884-1943) z Miżan na Wileńszczyźnie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	419
12. Bp Henryk Ciereszko       Bł. ks. Michał Sopoćko (1888-1975) z Juszewszczyzny k. Oszmiany . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	427
13. Ks. Tadeusz Krahel       Bł. Ks. Henryk Hlebowicz (1904-1941) z Grodna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	437
14. Ks. Tadeusz Krahel       Ks. Józef Obrembski (1906-2011) ze Skarżyna Nowego k. Ostrowi Mazowieckiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	443
15. S. Małgorzata Krupecka USJK       Kardynał Kazimierz Świątek (1914-2011) z Valgi, Estonia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	447
16. Ks. Tadeusz Krahel       Abp Edward Kisiel (1918-1993) z Jundziłowa, Wileńszczyzna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	453
17. Ks. Artur Kardaś CR       Bł. Siostry Niepokalanki ze Słonimia zamordowane przez Niemców 19 grudnia 1942 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	459
18. Barbara Wachowicz       Bł. Siostry Nazaretanki z Nowogródka zamordowane przez Niemców 1 sierpnia 1943 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	467
19. Ks. Tadeusz Krahel       Bł. Ks. Mieczysław Bohatkiewicz Bł. Ks. Władysław Maćkowiak Bł. Ks Stanisław Pyrtek       zamordowani przez Niemców w Berezweczu 4 marca 1942 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	475
Spis aneksów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	481
Noty o autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	559

To nasza tożsamość i nasza pamięć

Prof. dr hab. Janina Marciak-Kozłowska, nb. wiceprezes Zarządu Oddziału w Warszawie Towarzystwa Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej, uczestniczka organizowanych w Wilnie przez Instytucję Wyższej Użyteczności Publicznej Universitas Studiorum Polona Vilnensis Międzynarodowych Konferencji „Nauka a jakość życia oraz Sympozjów „Wileńszczyzna: wczoraj, dziś i jutro” (w dniach 28 czerwca-1 lipca br. odbyła się już XVIII edycja tego przedsięwzięcia), w słowie wstępnym do edycji nawiązuje do przemówienia Józefa Piłsudskiego na uroczystości otwarcia w 1919 roku Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. Powiedział wtedy m. in. „Nieszczęśliwy i zmienny jest los grodów i siół kresowych…I nieszczęście z dumy wielkiego cierpienia i wielkiej ofiary, i nieszczęście ze zwiększonej rozkoszy mocowania się z dolą i zwyciężenia własnymi siłami losu – lecz głębokie szczęście, rzewne i ciche, nawet dziecięco-naiwne, płynące z wiary w idealne pierwiastki własnej kultury…”

„Kresy to wielka część naszej historii, to nasza tożsamość i nasza pamięć, która wzbogaca całą polską kulturę…Młode pokolenie Polaków, nie z własnej winy, tak mało wie o ludziach Kresów. A przecież ich dorobek, to wielki wkład nie tylko w kulturę narodową, ale również w całą cywilizację łacińską. Ich nazwiska powinny być przedmiotem naszej dumy i podziwu innych narodów. Aby tak się stało, musimy ich bliżej poznać. Oto cel tej książki” – pisze prof. dr hab. Janina Marciak-Kozłowska.

Sylwetki kresowiaków

Książka jest pracą zbiorową. Prezentuje sylwetki Wielkich Polaków, którzy żyli na Ziemiach Kresowych w XIX i XX wieku. Warto chyba, przynajmniej na krótko, zatrzymać się w biegu i sięgnąć po tę edycję (dostępna w polskiej księgarni „Elephas”). Lektura jest wzruszająca. Takie bogactwo ludzi wybitnie utalentowanych, których wydały Kresy. Ponad 50 tekstów w trzech rozdziałach: Obrońcy Ojczyzny, Mężowie Stanu; Artyści, poeci, uczeni; Niezwykli świadkowie Ewangelii. Jest to kolejna próba oddania hołdu ludziom wielkim, godnym, o barwnej biografii. Należy ją traktować jako część drugą książki „Wielcy Polacy z Galicji i Kresów Południowo-Wschodnich”, która ukazała się w roku 2013 w tejże oficynie, co i dziś anonsowana edycja. Jej ważną częścią jest Aneks. Zawiera oryginalne wypowiedzi osób prezentowanych: fragmenty pamiętników, wiersze poetów. Bohaterowie przemawiają do czytelnika niejako osobiście. Dodajmy jeszcze: książka jest bogato ilustrowana.

Halina Jotkiałło
„Tygodnik Wileńszczyzny” Nr 32, sierpień 2013, Wilno

Każdy kto zna historię i myśli i czuje po polsku musi mieć poczucie dumy z naszych przodków. Walczyli o wolność Ojczyzny i pracowali nad zachowaniem tożsamości narodowej. Było to szczególnie ważne w okresie kiedy byliśmy pod zaborami. Bój toczyli o wszystko: nawet o ziemię aby pozostała w polskich rękach (Wóz Drzymały), nawet o pacierz w języku ojczystym (Dzieci Wrześni). W Warszawie w czasach Królestwa Kongresowego doszło do tego, że polscy nauczyciele musieli uczyć polskie dzieci języka ojczystego po rosyjsku (nie po polsku). Język polski był traktowany jako język obcy. Wysiłkom Wielkich Polaków zawdzięczamy to, że mimo ponad 100-letniej niewoli, intensywnej rusyfikacji i germanizacji ze strony zaborców, zachowaliśmy język, wiarę i obyczaje. Te książki są właśnie o nich.

Profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego Andrzej Nowak zauważa, że podczas gdy w XIX w. walkę z polskością toczyli nasi wrogowie , to dzisiaj w demokratycznej Rzeczypospolitej depolonizujemy się sami.

Oto przykłady tej depolonizacji. Bo czymże jest brak szacunku dla flagi narodowej, kpiny z Orła-Godła Państwowego w audycjach polsko-języcznej telewizji, czy zamiar usunięcia Orła w Koronie z mundurów polskich leśników. Od stycznia 2013 r. Godła Państwowego nie ma już na Dyplomach Doktora i Doktora Habilitowanego ,do wydawania których uprawnione są polskie wyższe uczelnie. Ile szkół w Polsce może się pochwalić, że jej wychowankowie znają na pamięć wszystkie zwrotki Hymnu Narodowego? Skąd mieliby go znać skoro Ministerstwo Edukacji Narodowej nie uważa za swój obowiązek określenia kiedy i w jakich okolicznościach w polskiej szkole powinien być śpiewany Hymn Narodowy. Decyzję pozostawiono dyrekcji szkoły. Nie sprzyja to na pewno kształtowaniu postaw patriotycznych uczniów. Ze spisu obowiązkowych lektur szkolnych usuwa się nawet te pozycje literatury polskiej, które są wyróżnione Nagrodą Nobla (H. Sienkiewicz) lub wpisane na Polską Listę Krajową Programu UNESCO „Pamięć świata”. Chodzi tu o autograf „Pana Tadeusza” A. Mickiewicza. Zmniejszona liczba godzin lekcji historii w szkole nie uzbraja młodzieży w argumenty pozwalające jej na obronę własnej tożsamości. Prawie wszyscy Wielcy Polacy, z których jesteśmy dumni i zawsze otaczamy szacunkiem i podziwem, są ośmieszani i pogardzani w radiu, telewizji i teatrze. Mają w tym swój udział również pracownicy naukowi Polskiej Akademii Nauk. Nawet na bohaterach Westerplatte nie pozostawiono suchej nitki. Czy Jan Paweł II mylił się stawiając ich za wzór młodemu pokoleniu?

Oto skutki braku szacunku do własnych dziejów i własnej kultury: studenci IV roku socjologii Uniwersytetu Warszawskiego słysząc „Proces Szesnastu” nie wiedzą o czym jest mowa. Nauczyciele akademiccy skarżą się ,że słuchacze mają problem z odróżnieniem Karola Wielkiego od Kazimierza Wielkiego, Stanisława Augusta Poniatowskiego od Zygmunta Augusta. Studentka pierwszego roku polonistyki przyznaje, że nie słyszała nic o Janie Kochanowskim. Kolejna nie zna tekstu Bogurodzicy.

Na początku XX w. żył we Lwowie poeta Władysław Bełza. Pisał wiersze dla dzieci. Jeden z nich zatytułował: Katechizm dziecka polskiego. Katechizm- to coś bardzo ważnego. Wiersz ten zaczyna się od słów: Kto ty jesteś? Jakże aktualne jest to pytanie dzisiaj. Odpowiedź na nie zobowiązuje. Być Polakiem to znaczy mieć poczucie przynależności do Narodu, do jego całej ponad tysiącletniej kultury, znać historię zmagań o wolność i niepodległość. Świadomość tego dziedzictwa kształtuje w nas poczucie tożsamości i dumy narodowej. Te książki na pewno nam w tym pomogą.

Książki są pracami zbiorowymi. Przeznaczone dla każdego. Szczególnie dla tych, którym uszczuplone prorogramy historii w szkole uniemożliwiły poznanie dziejów ojczystych, twórców literatury narodowej, nawet tych uhonorowanych Nagrodą Nobla, czy wpisanych na Polską Listę Programów UNESCO” Pamięć Świata”.

Nasi autorzy to wybitne autorytety ze świata nauki, kultury, publicystyki, pracownicy Instytutu Pamięci Narodowej, kierownicy katedr uniwersyteckich, wykładowcy seminariów duchownych. Podjęli trud, aby przypomnieć tych, którzy w okresie, kiedy Polski nie było na mapie Europy, walczyli z rusyfikacją i germanizacją. Dokonywali odkryć na miarę światową, które przypominały, że wprawdzie państwa polskiego nie ma, ale są Polacy, którzy czekają na sprawiedliwość dziejową.

W 1905 r. Henryk Sienkiewicz na bankiecie z racji otrzymania Nagrody Nobla mówił:

… Nagroda wieńczy nie tylko pisarza, ale zarazem Naród, którego synem jest ten pisarz.... Jednakże zaszczyt ten cenny dla wszystkich, o ileż jeszcze cenniejszy być musi dla syna Polski'....Głoszono Ją umarłą, a oto jeden z tysiącznych dowodów, że ona żyje!. Głoszono Ją niezdolną do myślenia i pracy, a oto dowód, że działa!. Głoszoną Ją podbitą, a oto nowy dowód, że umie zwyciężać.